جستاری در واژگان شرعی قرآن

Authors

جعفر نکونام

لیلا حسینی

abstract

چکیده پرسشی که در این مقاله پی گرفته می­شود، این است که آیا واژگان شرعی چون نماز، طهارت، زکات، روزه، حج و جز آنها که در آیات قرآن به کار رفته، پیش از اسلام به همین معانی شرعی معهود کاربرد داشته یا این معانی را پس از اسلام یافته اند. میان علمای اسلامی اختلاف نظر است. برخی بر این نظرند که این واژگان قبل از اسلام معنای شرعی نداشته اند؛ بلکه به معنای لغوی نظیر دعا، پاکی و قصد به کار می رفتند و پس از اسلام، این معانی شرعی را یافتند. در مقابل نیز دیدگاه برخی از علمای اسلام آن است که واژگان شرعی، قبل از شکل­گیری شریعت اسلام، به همین معانی شرعی معهود بودند و با ظهور اسلام، تنها شروطی به حقایق مربوط به هر یک اضافه شد و یا جزئیاتی از آنها تغییر یافت. بررسی پیشینة مقولات شرعی در آیات، روایات، عهدین و تاریخ قبل از اسلام، مؤیّد آن است که واژگان شرعی، قبل از اسلام نیز پیشینه دارند و در نتیجة این نظریه که بعد از ظهور اسلام حقیقت شرعی شدند، مردود به نظر می­رسد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

واژگان اضداد در قرآن

 مطالعه لغات اضداد در قلمرو آیات قرآن و بررسى کاربرد آنها در معانى ناهمساز است. نویسنده، پس از بحث مختصرى در مورد وجود مشترک لفظى در قرآن، لغات اضداد را از این دست دانسته و »ضدّ« را در اصطلاح به معناى لغتى تعریف کرده که دو معنى دارد و هر یک مخالف دیگرى است. سپس به معرفى آثارى پرداخته که با موضوع »الأضداد« در طول تاریخ توسط لغویان به رشته تحریر درآمده و از »الاضداد« محمد بن قاسم انبارى، ابن سکّیت،...

full text

جستاری در کهن واژگان مشترک تفسیر قرآن کمبریج با اشعار سبک خراسانی

ره یافت به ذخیره های واژگانی متون کهن و شناخت آنها، افزون بر کارآمدتر نمودن و غنی سازی بیشتر گستره واژگان زبان فارسی، گامی مؤثّر در بررسی سیر تاریخی زبان فارسی در حوزه لغات و اصطلاحات خواهد بود. تفسیر قرآن مجید، معروف به تفسیر کمبریج، یکی از ارزشمندترین آثار در بررسی جایگاه متون منثور در زبان شناسی تاریخی و پژوهش های واژه شناسی متون کهن است. اهمّیت واژگانی این کتاب، فراتر از یک تفسیر قرآن است و د...

full text

قرآن و واژگان بیگانه

بررسى دیدگاه‌هاى گوناگون درباره واژگان بیگانه در قرآن و معرّفى آثار مربوطه است. در این نوشتار این پرسش مطرح شده است که آیا در قرآن واژه‌هاى دخیل )وارداتى از زبانهاى دیگر غیر عربى( نیز به کار رفته یا همه واژگان آن عربى ناب است؟ در صورت مثبت بودن این پاسخ، آیا این نوعى کاستى براى قرآن شمرده نمى‌شود؟ نویسنده با پذیرش راه‌یابى واژگان غیر عربى به قرآن و نقد ادله مخالفان آن و نیز پاسخ شبهه کاستى قرآن ...

full text

متدولوژی معناشناسی واژگان قرآن

واژه‌ها به‌عنوان عنصر اصلی کتاب قرآن، از جایگاه والایی در آن برخوردارند و گام نخست در فهم متن قرآن را به معناشناسی خودشان اختصاص می‌دهند. این نوشتار با پیش‌فرض امکان، ضرورت و فوریت معناشناسی واژگان قرآن، بر آن است که روشی جامع در معناشناسی واژه‌های قرآن ارائه کند. روش معناشناسی قرآن در این نوشته چنین ترسیم شده است که انواع منابع اعم از منابع نقلی، علمی و عقلی جهت معناشناسی شناسایی می‌شوند و سپس...

full text

واژگان اضداد در قرآن

مطالعه لغات اضداد در قلمرو آیات قرآن و بررسی کاربرد آنها در معانی ناهمساز است. نویسنده، پس از بحث مختصری در مورد وجود مشترک لفظی در قرآن، لغات اضداد را از این دست دانسته و »ضدّ« را در اصطلاح به معنای لغتی تعریف کرده که دو معنی دارد و هر یک مخالف دیگری است. سپس به معرفی آثاری پرداخته که با موضوع »الأضداد« در طول تاریخ توسط لغویان به رشته تحریر درآمده و از »الاضداد« محمد بن قاسم انباری، ابن سکّیت، ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
کتاب قیم

Publisher: دانشگاه یزد

ISSN 2251-6026

volume 2

issue 5 2012

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023